Temat niewątpliwie politycznie gorący. W tym artykule nie znajdziesz ani argumentów za, ani przeciw aborcji. Nie znajdziesz również mojej oceny zaistniałej sytuacji w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r., sygn. akt: K 1/20. To nie o polityce i o przekonaniach będzie ten artykuł – a o odpowiedzialności karnej kobiety za aborcję w świetle aktualnego stanu prawnego.
Kodeksowa regulacja przerwania ciąży
Przerwanie ciąży przez ustawodawcę zostało sklasyfikowane w dwojaki sposób – za zgodą kobiety i bez zgody kobiety.
Aborcja bez zgody kobiety
Zgodnie z art. 153 §1 k.k. „kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
Zatem przestępstwo z art. 153 §1 k.k. polega na:
- przerwaniu ciąży bez zgody kobiety ciężarnej z zastosowaniem wobec niej przemocy,
- przerwaniu ciąży bez zgody kobiety ciężarnej i bez stosowania przemocy,
- doprowadzeniu przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem kobietę ciężarną do przerwania ciąży.
Aborcja za zgodą kobiety
Art. 152 k.k. wskazuje zaś „Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. (§1) Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania (§2)”.
Regulację art. 152 k.k. należy czytać w związku z ustawą z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży.
Uprawnionym do przerwania ciąży jest wyłącznie lekarz, jeśli zaistnieje jedna z dwóch sytuacji:
- ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej
- zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.
Co istotne, każde z dopuszczalnych przerywań ciąży wymaga uzyskania pisemnej zgody kobiety. Wystąpienie okoliczności, o których mowa w pkt 1. musi być stwierdzone przez lekarza innego niż ten, który dokonuje przerwania ciąży, chyba, że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety. Podejrzenie przestępnego pochodzenia ciąży musi być stwierdzone przez prokuratora.
Odpowiedzialność za przerwanie ciąży
Odpowiedzialność za przerwanie ciąży w świetle obowiązujących przepisów prawnych ponoszą:
- w przypadku dokonania aborcji bez zgody kobiety – osoby działające wbrew jej woli albo nakłaniające do aborcji przemocą, groźbą bezprawną, podstępem,
- w przypadku dokonania aborcji za zgodą kobiety – lekarze, którzy dokonują przerwania ciąży w sytuacji braku spełnienia ustawowych przesłanek, czy też inne osoby, które pomagają/namawiają kobietę do jej dokonania wbrew przepisom ustawy.
Tym samym analiza powyższego zagadnienia prowadzi do jednoznacznego wniosku, że kobieta poddająca się aborcji nie ponosi odpowiedzialności karnej, zaś okoliczności, w jakich została ona dokonana nie mają żadnego znaczenia.
Paulina Ferfet-Majewska
Jestem adwokatem.
Zajmuję się sprawami cywilnymi, w szczególności rodzinnymi, a także upadłościowymi.
Jestem tu dla Ciebie. Jeśli potrzebujesz pomocy, pozostaję do Twojej dyspozycji.
Razem spójrzmy na prawo.